Van bermgras naar Bokashi, een natuurvriendelijke en circulaire meststof

In de Proeftuin van Pallandtpolder wordt geëxperimenteerd met vormen van duurzame landbouw. Bokashi is zo’n experiment, waar bermmaaisel uit de omgeving gebruikt wordt als natuurlijke, circulaire meststof voor gewassen. Vrijdag 10 november werden bij de Proeftuin van Pallandtpolder tussentijdse resultaten over het gebruik van Bokashi gepresenteerd en besproken. De uitkomsten tot nu toe lieten zien dat de bodem bij aanvang uitgeput was en dat het gebruik van de Bokashi een heel goed begin is om de bodem weer van leven te voorzien en vruchtbaarder te maken.

De afgelopen twee jaar werden door de agrarische ondernemers samen met het Louis Bolk Instituut het gebruik, het effect op de bodem en de opbrengsten van Bokashi onderzocht. Tijdens de presentatie aan wethouders Jaap Willem Eijkenduijn en Henk van Putten, Heemraad Anne Mollema van het waterschap Hollandse Delta en gedeputeerde Meindert Stolk van de Provincie Zuid-Holland werden de tussentijdse resultaten van het experiment besproken.

Gemaaid gras
Per jaar maaien we veel gras op het eiland Goeree-Overflakkee: langs dijken, wegen, in parken, langs fietspaden en autowegen. En wat doen we vervolgens met wat er overblijft, het bermmaaisel? Met die vraag kwamen provincie Zuid-Holland, waterschap Hollandse Delta, gemeente Goeree-Overflakkee en de ondernemers van de Van Pallandtpolder bij elkaar. Zij wilden graag experimenteren met Bokashi, een nieuwe vorm van bemesten. Het waterschap leverde vervolgens 2000 ton gemaaid gras. Het gras werd rechtstreeks geleverd en op hetzelfde terrein verwerkt tot Bokashi. Zodat het gras niet vuil werd tijdens het transport.

Tussentijdse resultaten, bodem krijgt kick start
De agrarische ondernemers van de Van Pallandtpolder zien direct verbetering. “Als we Bokashi hebben uitgereden over het land zie je vrijwel meteen dat het bodemleven een impuls krijgt. Insecten weten de Bokashi en onderliggende bodem meteen te vinden. Ook akkervogels maken er graag gebruik van.,” vertelt Remco Wesdorp, één van de ondernemers van de Van Pallandtpolder.

Ook de metingen van het Louis Bolk Instituut laten mooie resultaten zien. De gesteldheid van de bodem, die uitgeput was, gaat mede door de Bokashi zichtbaar omhoog.

Jaap Willem Eijkenduijn, wethouder Duurzaamheid vertelt na afloop van de presentatie enthousiast: “We zien hele mooie resultaten tot nu toe met deze nieuwe manier van bemesten: circulair, duurzaam én goed voor de grond. Daarom steunen we graag dit soort circulaire initiatieven en onderzoeken. Circulaire landbouw kan hierdoor zelfs een voorbeeld zijn voor andere sectoren. Bovendien helpen we door de kennis over Bokashi te delen ook andere agrarische ondernemers die op deze manier willen verduurzamen.”

Gedeputeerde Meindert Stolk van de Provincie Zuid-Holland: “Een gezonde bodem is de basis! Daar leven we op en komt ons voedsel vandaan, dus we moeten zuinig zijn op onze bodem. De pilot met Bokashi laat hele mooie en goede dingen zien. We zien direct al meer bodemleven als de Bokashi wordt uitgereden op het land, akkervogels maken er dankbaar gebruik van voor hun nesten en het is een natuurlijke manier om onze bodem te voeden. Een circulaire regionale kringloop met veel voordelen dus. Hier wil ik graag verder meegaan en kijken of we dit op meer plekken in onze provincie kunnen gaan toepassen.”

Vervolg
Mede dankzij financiële ondersteuning vanuit de Regio Deal Zuid Hollandse eilanden, gaat de Bokashi pilot door. Het Louis Bolk instituut gaat verder onderzoek doen naar de effecten van het gebruik van Bokashi. De agrarische ondernemers zien kansen maar ook uitdagingen als het bijvoorbeeld gaat om financiering. “Uiteindelijk is deze manier van werken een mooie circulaire oplossing en sluiten we lokaal een kringloop met natuurlijke materialen. Het ideaalbeeld is dat we dit met elkaar permanent kunnen invoeren. Dit kan natuurlijk alleen als de resultaten van het vervolgonderzoek positief blijven en het ten goede komt aan de bodem en omgeving. Dan kunnen dergelijke projecten breder worden uitgevoerd, en gaan kosten omlaag, ” licht Martijn Groenendijk van de Van Pallandtpolder toe.

Over de Proeftuin van Pallandtpolder
De Van Pallandtpolder op het eiland Goeree-Overflakkee is dé plaats waar vernieuwende landbouw, natuur, recreatie en onderwijs samenkomen. Met veel enthousiasme werken de ondernemers samen met de partners in deze proeftuin aan nieuwe vormen van landbouw. Het is onze ambitie om bij te dragen aan een duurzame toekomst voor de agrarische sector. Meer weten? Ga dan naar https://proeftuinpallandt.nl/.